سابقه و هدف : همراهی بیماریهای طبی و روانی به طور مکرر نشان داده شده است. بیماریهای گوارشی از شایعترین بیماریهای طبی هستند که علائم مشترکی با اختلالات روانپزشکی دارند و می‌توانند منجر به یک اختلال روانی گردند و یا در اثر یک استرس روانی شدت یابند. نشانه‌های گوارشی از جمله شایعترین شکایات در کلینیکهای عمومی و داخلی هستند که توسط زنان بیشتر از مردان مطرح می‌شوند. در مواردی درمان اختلال روانی می‌تواند سبب کاهش نشانه‌های بیماری گوارشی و یا بهبود آن گردد. بیشتر تحقیقات و منابع پیرامون تغییرات روانی بعد از ابتلا به بیماریهای گوارشی می‌باشند، اما تحقیق حاضر کاوش تغییرات روانی در طول یک سال قبل از ابتلا به بیماری گوارشی در بیمارانی که جهت آندوسکوپی با تشخیص زخم معده مراجعه کرده‌اند، می‌باشد.

  مواد و روشها : ابتدا 200 بیمار (140 مرد و 60 زن) که از تاریخ 20/10/80 الی 20/10/81 با تشخیص زخم معده به بیمارستان امام خمینی تبریز مراجعه نموده و بستری شده بودند و اندیکاسیون آندوسکوپی داشتند به طور تصادفی انتخاب شدند. جدول استرسهای روانی اجتماعی تغییرات زندگی هولمز ـ راهه و اطلاعات مربوط به ریسک فاکتورهای مهم دیگر مثل مصرف سیگار (نیکوتین‌دار)، مصرف داروهای NSAIDs ، الکل، کافئین و داشتن گروه خونی O (ژنتیک) جمع‌آوری گردید. بیماران به دو گروه A (شروع بیماری پیش از 6 ماه گذشته) و گروه B (شروع بیماری هز 6 ماه گذشته به بعد) تقسیم شدند.

  یافته‌ها : میانگین استرس وارده به بیماران مذکر در گروه A ، 253 و در گروه B ، 218 بود. در مورد بیماران مؤنث میانگین استرس وارده به گروه A ، 257 و در گروه B ،‌221 واحد بود. از 140 بیمار مذکر، 104 بیمار (2/74%) دارای گروه خونی O ، 2/17% سیگاری و 6/8% سابقه مصرف NSAIDs داشتند. از 60 بیمار مؤنث 6/46% دارای گروه خونی O ، 6/26% سیگاری و 7/26% سابقه مصرف NSAIDs را داشتند. 2/14% بیماران مذکر سابقه مصرف NSAIDs و سیگار و 20% بیماران مؤنث سابقه NSAIDs و سیگار را با هم داشتند. از 200 بیمار مورد مطالعه 120 بیمار آندوسکوپی شده، یافته پاتولوژیک به نفع سرطان و هلیکوباکترپیلوری نداشتند و با درمان داروهای ضداسید و H₂ بلوکرها و داروهای آرامبخش ضعیف ترخیص شده بودند. 120 مورد مزبور یک استرس بالای 200 با یک رابطه ژنتیکی (فامیل درجه یک) مثبت داشتند و 80 نفر که یافته پاتولوژیک مثبت داشتند ،‌هلیکوباکترپیلوری همراه با گاستریت و یا سرطان مری، معده و یا پانکراس بود.

  نتیجه‌گیری: مطالب بالا بیانگر این مطلب است که 60% بیماران مورد مطالعه فقط یک فشار روانی در طول زندگی داشتند و این مطلب بیانگر این است که تغییرات روانی مقدم بر تغییرات جسمی است. با آگاهی از این موضوع متخصصین رشته‌های مربوطه خواهند توانست در افراد مستعد به بیماریهای گوارشی به بروز تغییرات روانی اجتماعی در آنها حساس بوده و بیماران را تحت تدابیر پیشگیرانه قرار داده و استرس را همیشه به عنوان یک ریسک فاکتور مهم در کنار سایر فاکتورهای ایجاد کننده بیماریهای گوارشی در نظر داشته باشند .