سابقه وهدف : این مطالعه به منظور تعیین تنوع مواد غذایی مصرفی و ارتباط آن با کفایت دریافت مواد مغذی در گروهی از افراد جامعه شهری منطقه 13 تهران انجام شد.

مواد و روش‌ها : در این بررسی، پس از حذف موارد کم گزارش دهی، 581 فرد 18 سال و بالاتر (295 زن و 286 مرد) در قالب بخشی از مطالعه مقطعی ارزیابی دریافت های غذایی ساکنین منطقه 13 تهران بر پایه هرم راهنمای غذایی در سال 80-1378، انتخاب شدند. بررسی وضعیت تغذیه به روش تکمیل پرسشنامه در روز یاد آمد غذایی صورت گرفت. جهت تعیین امتیاز تنوع غذایی از 5 گروه اصلی هرم که به 23 زیر گروه تقسیم می شوند، استفاده شد. امتیاز کل تنوع غذایی بیانگر میانگین امتیازات 5 گروه اصلی بود. یعنی هر یک از پنج گره حداکثر 2 امتیاز از کل 10 امتیاز تنوع غذایی را دارا بودند. برای این که هر فرد برای هر گروه غذایی، مصرف کنننده به حساب آید، می بایست حداقل نیمی از سروینگ از داده غذایی (مطابق تعاریف شاخصهای کمی هرم راهنمای غذایی) را در عرض 2 روز یاد آمد، مصرف کرده باشد. نسبت کفایت برخی مواد مغذی و میانگین آنها با استفاده از مقادیر توصیه شده استانداردهای پذیرفته شده بین المللی و در نظر گرفتن سن و جنس محاسبه شد.

یافته‌ها : کمترین تنوع غذایی در گره غلات (24/0 ؟ 85/0) و بیشترین تنوع غذایی مشاهده شد. از نظر آماری تفاوت معنی داری بین مردان و زنان در امتیازهای گروههای مختلف و امتیاز کل تنوع غذایی مشاهده نشد. حدود نیمی از جامعه مورد نظر امتیاز تنوع غذایی کمتر از 6 داشتند. امتیاز تنوع غذایی با دریافت انرژی، درصد چربی، کربوهیدرات، پروتئین، مقدار فیبر (گرم) و کلسترول (میلی گرم) از نظر آماری همبستگی نداشت. همبستگی بین امتیاز تنوع غذایی و نسبت کفایت دریافت کلسیم، روی پتاسیم و منیزیم معنی دار بود..امتیاز کل تنوع غذایی با میانگین نسبت کفایت مواد مغذی همبستگی داشت (05/0 > p ).

نتیجه گیری و توصیه‌ها : بر اساس یافته های این بررسی و مطالعات پیشین، امتیازهای تنوع غذایی روش مناسبی جهت تعیین تفاوتهای موجود در الگوی غذایی جوامع مختلف از نظر ارزش تغذیه ای و ابزار مناسبی برای پیشگویی کفایت تغذیه ای رژیم غذایی می باشد. با توجه به آنکه حدود نیمی از افراد جامعه مورد مطالعه، امتیاز تنوع غذایی مناسبی نداشتند، آموزش تغذیه در زمینه لزوم مصرف از تمامی گرههای اصلی هرم راهنمای غذایی ضروری به نظر می رسد.