هدف: اثرات داروهای گیاهی در کنترل بیماری­های مزمن مانند دیابت در دست بررسی است. یکی از داروهای گیاهی که اخیرا در کنترل دیابت مورد توجه قرار گرفته است سیاه­دانه است. مکانیسم اثر سیاه­دانه در کنترل دیابت چندان مشخص نیست. یکی از مکانیسم­های مرتبط با دیابت نوع 2 که منجر به بهبود مقاومت به انسولین می­شود افزایش غلظت آدیپونکتین و کاهش غلظت لپتین سرم است، ولی مطالعات محدودی اثر روغنی سیاه­دانه را بر روی غلظت لپتین و آدیپونکتین مورد بررسی قرار داده­اند. هدف از این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل­دار دو سوکور تصادفی بررسی اثر عصاره روغنی سیاه­دانه بر غلظت لپتین و آدیپونکتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد.
روش کار: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، چهل و سه بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 با سن 30 تا 55 سال (20 زن، سن 3/6±7/53 سال) به طور تصادفی به دو گروه مداخله (23 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. گروه مداخله روزانه 2 کپسول (500 میلی­گرم عصاره روغنی سیاه­دانه) و گروه کنترل روزانه دو کپسول (500 میلی­گرم دارونما) را به مدت 8 هفته مصرف کردند. غلظت لپتین و آدیپونکتین در ابتدای مطالعه و پس از 8 هفته اندازه­گیری شد. برای محاسبه تغییرات غلظت لپتین و آدیپونکتین سرم، از مقادیر پایان مطالعه و ابتدای مطالعه استفاده شد و مقادیر ابتدای و پایان مطالعه با استفاده از آزمون زوجی t آنالیز شد.
نتایج: عصاره روغنی سیاه­دانه به طور معنی­داری در گروه مداخله (مقادیر پایه 6/0±3/7، پس از مداخله 3/0±2/5، 055/0>P) در مقایسه با گروه کنترل (مقادیر پایه 9/0±6/7، پس از مداخله 9/0± 8/7، 41/0>P)  کاهش یافت. هیچ تغییری در غلظت آدیپونکتین پس از مصرف دارونما یا عصاره روغنی سیاه­دانه مشاهده نشد.
بحث و نتیجه­ گیری: به نظر می­رسد که عصاره روغنی سیاه­دانه سبب کاهش غلظت لپتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می­شود ولی تاثیر معنی­داری بر غلظت آدیپونکتین سرم بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 ندارد.
 

واژه‌های کلیدی: عصاره روغنی سیاه‌دانه، لپتین، آدیپونکتین، دیابت نوع 2

متن کامل [PDF 415 kb]   (1211 دریافت)