جلد 22، شماره 1 - ( فروردین - خرداد 1377 )
جلد 22 شماره 1 صفحات 106-81 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Moattari M, Azizi F. Continuing Education of Medical Community. Research in Medicine 1998; 22 (1) :81-106
URL: http://pejouhesh.sbmu.ac.ir/article-1-2233-fa.html
URL: http://pejouhesh.sbmu.ac.ir/article-1-2233-fa.html
معطری مرضیه، عزیزی فریدون. آموزش مداوم جامعه پزشکی. پژوهش در پزشکی. 1377; 22 (1) :81-106
مرکز تحقیقات غدد درون ریز، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده: (1613 مشاهده)
فرموده پیامبر عظیم الشان اسلام که توسط شاعر ایرانی « زگهواره تا گور دانش بجوی که به نظم در آمده واقعیت شگرفی را در بر دارد که انسان تا انتهای زندگی از کسب دانش بی نیاز نخواهد بود. توجه به أمر آموزش مداوم در نیمه قرن اخیر در جهان، به ویژه در رشته های گروه پزشکی حائز اهمیت فراوان است. در رشته پزشکی آموزش در سه مرحله عمومی، تخصصی و آموزش مداوم صورت می گیرد. هر پزشک نیاز به داشتن مدرک با گواهینامه پزشکی دارد. زیرا عموم مردم حق دارند که از پزشکان که مدعی داشتن دانش، تبحر و شایستگی هستند، انتظار داشته باشند که دوره آموزشی مدون و مناسبی را گذرانده، به حداقل مهارتها دست یافته باشند. کمتر از نیمی از کل پزشکان جهان به آموزش تخصصی وارد میشوند و بقیه به صورت پزشک عمومی باقی می مانند. حتی اگر آموزشهای دانشگاهی عمومی و تخصصی) کافی باشند نمی تواند متضمن مهارتهای کافی در طول عمر حرفه ای پزشک باشد. زیرا عمر متوسط دانش مفید ۱۰ سال است (۱). به ویژه در فرهنگی و تکنولوژی سریع، افزایش هزینه مراقبتها توسعه فن آوریهای تشخیص و تغییر در الگوی بیماریها سبب شده اند که ظرفیت حرفه ای برای تطبیق با این تغییرات کاهش یابد لذا آموزش بزرگسالان بعنی آموزش مداوم و یادگیری فعال در همه عمر برای حفظ دانش و مهارتهای حرفه ای ضروری است (۱ و ۲)
برای انسان یکی از مشکل ترین امور، تلاشی برای نگهداشتن دانشی است که کسب کرده است. زیرا پس از اتمام دوره تحصیلی که توانایی خاصی حاصل شده- اغلب افراد باید برای امرار معاش و نیز خدمت به جامعه خود، قابلیت کسب شده را به کار گیرند. از این زمان به بعد مشغله های زندگی و پرداختن به امور خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی فرد را از منبع کسب فیض بنور می دارد و لذا آگاهی و معرفت علمی او رو به افول می رود. این واقعیت به خصوص در مورد علومی که دامنه آگاهیهای آنها سریعا در حال تغییر است و یا وسعت می یابد و خدمات ارائه شده توسط صاحبان مشاغل آنها، نیاز به اطلاعات جدیدتر دارد به صورت یک مسئله مهم در می آید. صاحبان علوم پزشکی در زمره افرادی هستند که کاهش اطلاعات در زمینه های علمی برای خود و افراد جامعه که از خدمات آنان بهره می برند، ضایعه زیادی را به دنبال دارد (۳)
بررسیهای متعدد نیز نشان داده است که پزشکان نسبت به داوریهای بالینی خود احساس ناراحتی می کنند و هنگام اشتغال به حرفه پزشکی احساس تنهایی، جدایی و عدم کفایت دارند (۴) رها کردن پزشک به مدت ۳۰ سال پس از فارغ التحصیلی که از طریق خودآموزی و استماع آزاد خود را با علم روز تطبیق دهد. برای همه پزشکان امکان پذیر نیست و نیاز به یک فرآیند منظم جهت کسب علم و مهارتها و در نتیجه تمدید گواهی طبابت دارد (۵).
آموزش مداوم در بیست و هفتمین اجلاسیه جهانی بهداشت در ۱۹۷۴ به رسمیت شناخته شد و از کشورهای عضو خواسته شد که این مسئله را به مثابه یک ضرورت فوری به صورت زیر در دستور کار خود قرار دهند.
۱) توسعه سیستمهای ملی آموزش مداوم برای صاحبان مشاغل بهداشتی بر مبنای نیازها و تقاضای.
۲) تطبیق با نیازهای بهداشتی تغییر یافته تغییرات جمعیتی، تغییر در الگوی شیوع بیماریها و افزایش تقاضا برای خدمات بیشتر ۳) تصحیح شیوههای نادرست یا نامناسب آموزشی (عدم وجود آموزش در زمینه راه حلهای ارائه شده در مورد مشکلات بهداشتی جامعه) ۴) تطیبق کارکنان بهداشتی با مقررات در حال تغییر (مانند تغییر در سازمان خدمات بهداشتی درمانی که موجب تغییر وظائف کارکنان بهداشتی میشود)
۵) جبران کاهش کیفی تامین خدمات توسط هر یک از کارکنان بهداشتی
۶) آماده ساختن کارکنان بهداشتی برای تغییر یا ارتقاء شغلی؛
۷) پاسخگویی به علاقه کارکنان بهداشتی به امر یادگیری
اهمیت و لزوم توجه به آموزش پزشکی به صورت یک طرح سامان داده شده و همگانی منجر به شکل گیری فدراسیون جهانی آموزش پزشکی شده است که تحت عنوان فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (World Federation for Medical Education)
صاحبان مشاغل بهداشتی بر مبنای نیازها و تقاضای بهداشت ملی و منطقه ای هماهنگ با سیستمهای آموزشی و خدمات بهداشتی با استفاده کامل از منابع دانشگاهی و مدارس کارکنان بهداشتی ۲) تکامل سیستمهای مربوط به برنامه ریزی آموزشی برای آموزش مداوم و ارزشیابی دوره ای کیفیت عملکرد پرسنل بهداشتی در ارائه خدمات بهداشتی درمانی و خدمات بهداشتی پیشگیری، برای اثبات نیاز پزشکان به آموزش هفت دلیل عمده وجود دارد (۶):(کاربرد دانش، منابع با دیدگاههای جدید معرفی یک دارو یا یک وسیله جدید و با یک نظریه برای تکمیل خدمات بهداشتی اولیه)؛
پزشکی (World Federation for Medical Education) مسائل مختلف مربوط به آموزش پزشکی را مدنظر دارد. این فدراسیون در گردهمائی جهانی آموزش پزشکی در ادینبورگ در سال ۱۹۹۳ بر اهمیت آموزش مداوم پزشکی به عنوان یک وسیله ضروری جهت حفظ مهارتهای حرفه ای فارغ التحصیلان توافق و اعلام داشت که برای اثربخشی و مرتبط بودن آموزش مداوم پزشکی بایستی از قبل به نحوی طراحی شود که متناسب با نیازهای یادگیرندگان باشید، و بایستی توجه داشت که این نیازها براساس مسئولیتهای حرفه ای آنان تغییر یابد (۷).
طبق تعریف، آموزش مداوم کارکنان بهداشتی عبارتست از تجارب به دست آمده بعد از آموزش اولیه که در کارکنان خدمات بهداشتی در زمینه تامین خدمات بهداشتی شایستگی های مناسب را به وجود می آورد. آموزش مداوم، بخش اساسی مدیریت سیستم بهداشتی است و از نظر سازمان جهانی بهداشت می تواند به کارکنان بهداشتی در انجام وظایف زیر کمک کند
!) بهبود استاندارد کار و استفاده درست از منابع موجود. مسئله بسیار مهم این است که کارکنان بهداشتی ممکن است بعضی وجوه فعالیتهای اولیه خود را فراموش کرده، با انگیزه های آن را از دست داده باشند. ۲) یادگیری استفاده از ابزار جدید یا تطبیق با یک محدودیت ناگهانی در منابع موجود، ۳) تطبیق وظایف با تغییر سیاست خدمات بهداشنتی ۴) تطبیق وظایف با تغییرات وضعیت بهداشتی کشور
۵) پذیرش مسئولیتهای جدید ۶) بادگیری شیوه های غلبه بر نقاط ضعف در آموزش اولیه که ممکن است برای مثال در ارائه مهارتهای لازم برای حل مشکل کارآیی نداشته حتی بعضا نابجا باشد. ۷) صرفه جویی در استفاده از منابع که در نهایت به کاهش هزینه خدمات بهداشتی منجر می شود (۶).
برای انسان یکی از مشکل ترین امور، تلاشی برای نگهداشتن دانشی است که کسب کرده است. زیرا پس از اتمام دوره تحصیلی که توانایی خاصی حاصل شده- اغلب افراد باید برای امرار معاش و نیز خدمت به جامعه خود، قابلیت کسب شده را به کار گیرند. از این زمان به بعد مشغله های زندگی و پرداختن به امور خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی فرد را از منبع کسب فیض بنور می دارد و لذا آگاهی و معرفت علمی او رو به افول می رود. این واقعیت به خصوص در مورد علومی که دامنه آگاهیهای آنها سریعا در حال تغییر است و یا وسعت می یابد و خدمات ارائه شده توسط صاحبان مشاغل آنها، نیاز به اطلاعات جدیدتر دارد به صورت یک مسئله مهم در می آید. صاحبان علوم پزشکی در زمره افرادی هستند که کاهش اطلاعات در زمینه های علمی برای خود و افراد جامعه که از خدمات آنان بهره می برند، ضایعه زیادی را به دنبال دارد (۳)
بررسیهای متعدد نیز نشان داده است که پزشکان نسبت به داوریهای بالینی خود احساس ناراحتی می کنند و هنگام اشتغال به حرفه پزشکی احساس تنهایی، جدایی و عدم کفایت دارند (۴) رها کردن پزشک به مدت ۳۰ سال پس از فارغ التحصیلی که از طریق خودآموزی و استماع آزاد خود را با علم روز تطبیق دهد. برای همه پزشکان امکان پذیر نیست و نیاز به یک فرآیند منظم جهت کسب علم و مهارتها و در نتیجه تمدید گواهی طبابت دارد (۵).
آموزش مداوم در بیست و هفتمین اجلاسیه جهانی بهداشت در ۱۹۷۴ به رسمیت شناخته شد و از کشورهای عضو خواسته شد که این مسئله را به مثابه یک ضرورت فوری به صورت زیر در دستور کار خود قرار دهند.
۱) توسعه سیستمهای ملی آموزش مداوم برای صاحبان مشاغل بهداشتی بر مبنای نیازها و تقاضای.
۲) تطبیق با نیازهای بهداشتی تغییر یافته تغییرات جمعیتی، تغییر در الگوی شیوع بیماریها و افزایش تقاضا برای خدمات بیشتر ۳) تصحیح شیوههای نادرست یا نامناسب آموزشی (عدم وجود آموزش در زمینه راه حلهای ارائه شده در مورد مشکلات بهداشتی جامعه) ۴) تطیبق کارکنان بهداشتی با مقررات در حال تغییر (مانند تغییر در سازمان خدمات بهداشتی درمانی که موجب تغییر وظائف کارکنان بهداشتی میشود)
۵) جبران کاهش کیفی تامین خدمات توسط هر یک از کارکنان بهداشتی
۶) آماده ساختن کارکنان بهداشتی برای تغییر یا ارتقاء شغلی؛
۷) پاسخگویی به علاقه کارکنان بهداشتی به امر یادگیری
اهمیت و لزوم توجه به آموزش پزشکی به صورت یک طرح سامان داده شده و همگانی منجر به شکل گیری فدراسیون جهانی آموزش پزشکی شده است که تحت عنوان فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (World Federation for Medical Education)
صاحبان مشاغل بهداشتی بر مبنای نیازها و تقاضای بهداشت ملی و منطقه ای هماهنگ با سیستمهای آموزشی و خدمات بهداشتی با استفاده کامل از منابع دانشگاهی و مدارس کارکنان بهداشتی ۲) تکامل سیستمهای مربوط به برنامه ریزی آموزشی برای آموزش مداوم و ارزشیابی دوره ای کیفیت عملکرد پرسنل بهداشتی در ارائه خدمات بهداشتی درمانی و خدمات بهداشتی پیشگیری، برای اثبات نیاز پزشکان به آموزش هفت دلیل عمده وجود دارد (۶):(کاربرد دانش، منابع با دیدگاههای جدید معرفی یک دارو یا یک وسیله جدید و با یک نظریه برای تکمیل خدمات بهداشتی اولیه)؛
پزشکی (World Federation for Medical Education) مسائل مختلف مربوط به آموزش پزشکی را مدنظر دارد. این فدراسیون در گردهمائی جهانی آموزش پزشکی در ادینبورگ در سال ۱۹۹۳ بر اهمیت آموزش مداوم پزشکی به عنوان یک وسیله ضروری جهت حفظ مهارتهای حرفه ای فارغ التحصیلان توافق و اعلام داشت که برای اثربخشی و مرتبط بودن آموزش مداوم پزشکی بایستی از قبل به نحوی طراحی شود که متناسب با نیازهای یادگیرندگان باشید، و بایستی توجه داشت که این نیازها براساس مسئولیتهای حرفه ای آنان تغییر یابد (۷).
طبق تعریف، آموزش مداوم کارکنان بهداشتی عبارتست از تجارب به دست آمده بعد از آموزش اولیه که در کارکنان خدمات بهداشتی در زمینه تامین خدمات بهداشتی شایستگی های مناسب را به وجود می آورد. آموزش مداوم، بخش اساسی مدیریت سیستم بهداشتی است و از نظر سازمان جهانی بهداشت می تواند به کارکنان بهداشتی در انجام وظایف زیر کمک کند
!) بهبود استاندارد کار و استفاده درست از منابع موجود. مسئله بسیار مهم این است که کارکنان بهداشتی ممکن است بعضی وجوه فعالیتهای اولیه خود را فراموش کرده، با انگیزه های آن را از دست داده باشند. ۲) یادگیری استفاده از ابزار جدید یا تطبیق با یک محدودیت ناگهانی در منابع موجود، ۳) تطبیق وظایف با تغییر سیاست خدمات بهداشنتی ۴) تطبیق وظایف با تغییرات وضعیت بهداشتی کشور
۵) پذیرش مسئولیتهای جدید ۶) بادگیری شیوه های غلبه بر نقاط ضعف در آموزش اولیه که ممکن است برای مثال در ارائه مهارتهای لازم برای حل مشکل کارآیی نداشته حتی بعضا نابجا باشد. ۷) صرفه جویی در استفاده از منابع که در نهایت به کاهش هزینه خدمات بهداشتی منجر می شود (۶).
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
بین رشته ای ( مدیریت آموزشی، تحقیقات آموزشی، آموزش پزشکی )
دریافت: 1398/11/29 | پذیرش: 1398/11/29 | انتشار: 1398/11/29
دریافت: 1398/11/29 | پذیرش: 1398/11/29 | انتشار: 1398/11/29
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This Journal is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License | Research in Medicine
Designed & Developed by : Yektaweb