سابقه و هدف: تردیدی نیست که نوبت کاری باعث ایجاد خستگی می شود و اثرات منفی نوبت کاری در افراد مسن تر شیوع بیشتری دارد. از طرفی برخی عوامل موجود در محیط کار نیز در ایجاد خستگی موثر شناخته شده اند. هدف از این مطالعه بررسی امکان تأثیر توأم نوبت کاری، عوامل زیان آور محیط کار و سن در ایجاد خستگی ناشی از کار است. روش بررسی: این مطالعه به روش میدانی (field study) و با استفاده از پرسش نامه بر روی ۲۰۱ نوبت کار شاغل در یک کارخانه تولید مواد شیمیایی در کشور فرانسه اجرا گردید. افراد نمونه به روش نمونه در دسترس انتخاب و به دو گروه سنی 40 > سال و 40 < سال تقسیم شدند. یافته ها: مواجهه شغلی با مواد شیمیایی، حرارت، ارتعاش، روشنایی، عوامل ارگونومیکی و روانی- اجتماعی در ایجاد خستگی ارتباط معنی داری نداشت. گروه سنی بالاتر و افراد مواجه با سروصدا شکایت بیشتری از خستگی داشتند ( ۰/۰۱ P< در هر دو مورد). کمیت خواب به زمان کار وابسته بود، بطوری که طولانی ترین ساعات خواب مربوط به نوبتِ عصر و کوتاه ترین مربوط به نوبتِ صبح بود (۰/۰۱P< در هر دو مورد). بین دو گروه سنی از نظر میزان ساعات خواب بر حسب شیفت اختلاف معنی داری مشاهده شد. گروه سنی بالاتر در نوبتِ صبح بیشتر (۰/۰۵ P<) و در نوبتِ شب کمتر ( ۰/۰۰۱ P<) از همکاران جوان خود می خوابیدند. در صورت مواجهه با سروصدای شغلی، مقدار خواب شب کاران 40 < سال کاهش مضاعفی یافت ( ۰/۰۱ P<). نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهد که توانایی افراد در تطبیق با نوبت کاری، به ویژه شب کاری، با افزایش سن کاهش می یابد و این کاهش در صورت مواجهه با سروصدا تشدید می شود. .

واژه‌های کلیدی: نوبت کاری، سن، سروصدا، خواب، خستگی ناشی از کار

متن کامل [PDF 138 kb]   (4252 دریافت)