پژوهش در پزشکی

  سابقه و هدف : رفتار آدمی تحت تأثیر دانسته‌ها و اعتقادات او می‌باشد. در تحقیقات پزشکی در صورتی که محقق انتظار بروز یک نتیجه خاص را از یک طرح تحقیقاتی داشته باشد، این احتمال وجود دارد که تفسیر نتایج تحت تأثیر این نگرش قرار گیرد. لذا کورسازی ( Blinding ) کلیه مراحل مطالعه برای پیشگیری از این سوگرایی ( Bias ) یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است .

  روش بررسی : این مطالعه از نوع گذشته‌نگر توصیفی می‌باشد. در طی یک دوره 4 ساله (1380 لغایت 1383) کلیه طرحهای تصویب شده در معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان که نیاز به بررسیهای پاتولوژی داشتند از نظر روشهای کورسازی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمع‌آوری داده‌ها از طریق مصاحبه با مجری طرح یا بازبینی پروتکل طرحهای تحقیقاتی ( proposal ) موجود در معاونت پژوهشی انجام گردید .

  یافته ­ ها : در 31% از طرحهای تحقیقاتی رعایت اصول کورسازی به صورت مناسب انجام شده بود. در سایر طرحها خطا‌‌های کورسازی مشاهده شد که مهمترین آنها عبارتند از: پاتولوژیست منفرد و مطلع از جزئیات طرح، کدگذاری گروهی با اختصارات الفبایی به جای کدگذاری موردی با اعداد تصادفی، عدم حذف مداخلات نظیر وسایل ارتوپدی از نمونه‌های گروه آزمایش، ارسال مرحله‌بندی شده نمونه‌ها در مطالعات چند مرحله‌ای .

  نتیجه ­ گیری : میزان رعایت اصول کورسازی نمونه‌های پاتولوژی در طرحهای تحقیقاتی ناکارآمد به نظر می‌رسد. لذا توصیه می‌شود که طراحی کورسازی و شیوه‌های ارزیابی آن توسط مشاور آماری طرح و مدیریت امور پژوهشی با دقت لازم صورت پذیرد .