پژوهش در پزشکی

راهنمای تدوین مقاله   

حیطه مقالات و هدف فصلنامه

فصلنامه علمی- پژوهشی "پژوهش در پزشکی"، نشریه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است که مقالات حاصل از پژوهش های بنیادی، تحقیقات اپیدمیولوژیک و بهداشتی، و مطالعات بالینی در زمینه طب عمومی و تخصصی را با هدف گسترش مرزهای دانش و انتشار یافته های پژوهشی در میان پژوهشگران، اعضای هیات علمی و دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی، منتشر می نماید.

زبان مقالات

این فصلنامه، مقالات را با متن کامل فارسی (به همراه چکیده های فارسی و انگلیسی بسته به نوع مقاله) به چاپ  می رساند.

انواع مقالات مورد پذیرش

انواع مقالات مورد پذیرش این فصلنامه، عبارتند از:

• سر مقاله یا سخن ویژه (Editorial ): این نوع مقاله، در مورد یک مقاله تحقیقاتی اصیل چاپ شده در فصلنامه، با یک مطلب یا موضوع خاص، معمولا توسط سر دبیر یا هیات تحریریه یا افراد مجرب و دست اندرکار یک رشته خاص تهیه می شود.
• مقاله پژوهشی اصیل (Original Reasearch Article ): چنین مقالاتی، بیشترین تعداد مقالات این فصلنامه را تشکیل می دهند و نحوه نوشتن آنها، در ادامه این متن ذکر شده است.
• مقاله مروری سیستماتیک و متاآنالیز (Systematic Review and Meta Analysis ): انتشار این مقالات، صرفا با سفارش شورای تحریریه فصلنامه به افراد صاحب نظر امکان پذیر می باشد. مرور و تحلیل داده ها، حداکثر در ۵ صفحه و شامل چکیده، مقدمه، اصل مقاله و تشکر و قدردانی است.
• مورد نگاری (Case Report ): در چنین مقالاتی، نیازی به مدون بودن(Structured ) چکیده مقاله نیست. تعداد کلمات تشکیل دهنده چکیده مقاله، حداکثر ۷۵ کلمه و شامل اطلاعاتی در مورد معرفی بیمار (یا روش جدید)، یافته ها و نتیجه گیری می باشد. تعداد کلمات تشکیل دهنده متن، حداکثر ۸۰۰ کلمه است. مقاله باید دارای ۳ الی ۵ واژه کلیدی و حداکثر ۱۰ رفرانس باشد. متن مقاله، حاوی مقدمه، معرفی بیمار و بحث است.
• نامه به سر دبیر(Letter to Editor): این نوع مقاله، اظهار نظر و نقد علمی در مورد یکی از مقالات آخرین شماره فصلنامه است که حداکثر در ۴۰۰ کلمه تهیه شده و حداکثر ۳ الی ۵ رفرانس دارد. در صورتی که نویسنده اول، تمایل به ارایه پاسخ به نقد علمی را داشته باشد، پاسخ ایشان، همزمان با چاپ نقد مقاله به چاپ خواهد رسید.
• گزارش کوتاه( Brief Communication): شبیه نامه به سر دبیر است که در مورد گزارش مقدماتی یک پروژه، روش یا وسیله جدید، معرفی یک مطالعه بهداشتی یا طبی به صورت مختصر و یا مروری کوتاه نوشته شده است. حداکثر در سه صفحه A۴ تهیه شده و ۳ رفرانس دارد. تعداد نویسندگان، حداکثر ۳ نفر است.
• نکته بالینی (Clinical Note): در دو صفحه، به معرفی نکاتی می پردازد که به صورت روتین اتفاق نمی افتند و در آن عقیده و نظر، تجربه یا مشاهدات فرد ذکر می شود.

راهنمای تدوین اجزاء تشکیل دهنده مقالات پژوهشی

هر مقاله، باید دارای بخش های زیر باشد: 

شماره صفحه: کلیه صفحات مقاله باید دارای شماره صفحه باشند.

صفحه۱ صفحه عنوان و اسامی: در صفحه اول مقاله (صفحه عنوان)، موارد زیر، به طور کامل و دقیق درج شوند:

• عنوان کامل مقاله،
• نام نویسنده یا نویسندگان (شامل نام و نام خانوادگی)، 
• محل کار نویسندگان (به عنوان مثال: گروه یا بیمارستان، دانشکده، دانشگاه).
• نویسنده مسئول مکاتبات، با ستاره * مشخص شده و آدرس وی به شرح زیر اعلام گردد: آدرس کامل پستی، تلفن تماس (با ذکر کد کشور و شهر) و یا تلفن همراه، آدرس پست الکترونیک (Email ).

لازم است نام نویسنده یا نویسندگان مقاله و ترتیب آنها، در هنگام تحویل مقاله به دفتر فصلنامه، با دقت در سایت و فایل ورد درج شود.
توجه: پس از دریافت مقاله، دفتر فصلنامه از اعمال هر گونه تغییر در نام و ترتیب اسامی نویسندگان معذور است.
 

صفحه ۲ چکیده فارسی مقاله:
چکیده فارسی مقاله، حداکثر از ۳۰۰ کلمه تشکیل شده، و دارای "عنوان" و بخش های "سابقه و هدف" ،"مواد و روش ها"،" یافته ها" و "نتیجه گیری" باشد.

در چکیده مقاله، در بخش "سابقه و هدف"، باید علاوه بر ذکر مختصری از سابقه موضوع، هدف یا اهداف مطالعه ذکر شوند. بخش "مواد و روش ها"، حاوی روش های اصلی مطالعه (انتخاب افراد گروه مورد بررسی یا حیوانات آزمایشگاهی، روش مشاهده و تحلیل) باشد.

بخش "یافته ها"، حاوی یافته های اصلی مطالعه (داده های خاص و اهمیت آماری آنها) باشد. در بخش "نتیجه گیری"،  نتیجه گیری های اصلی مطالعه قید شوند. همچنین بر جنبه های جدید و مهم تحقیق یا مشاهدات، تاکید شود.

واژگان کلیدی:
لازم است متناسب با محتوای متن، بین ۳ الی ۱۰ واژه کلیدی، انتخاب و در انتهای چکیده های فارسی و انگلیسی اعلام شوند تا به تهیه کنندگان ایندکس ها کمک شود مقاله را ایندکس کنند. همچنین معرفی کلید واژه های مناسب موجب می شود مقاله، توسط موتورهای جستجوگر اینترنتی و بانک های اطلاعاتی مقالات، به سهولت بازیابی شود. به این منظور، واژگان کلیدی باید از فهرستMedical Subject Headings(MeSH)  انتخاب شده باشند. در صورتی که برای واژه خاصی، واژه کلیدی مناسبی وجود ندارد، می توان از واژه های جدید استفاده نمود. برای دسترسی به لغات MeSH ، به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:

http://www.ncbi.n۱m.nih.gov/sites/entrez?db=mesh 

صفحه ۳ صفحه عنوان و اسامی انگلیسی 
متن صفحه عنوان فارسی و انگلیسی باید با هم تطابق کامل داشته باشند. 

صفحه ۴ چکیده انگلیسی: 
متن چکیده های فارسی و انگلیسی باید با هم تطابق کامل داشته باشند. 
چکیده انگلیسی مقاله، حداکثر از ۳۰۰ کلمه تشکیل شده و دارای "عنوان" و بخش های “Background and Aim” “Materials and Methods” ، “Results” ، “Conclusion” باشد. 

متن مقاله:

متن مقاله، از بخش های زیر تشکیل می شود:

"مقدمه"، "مواد و روش ها"، "یافته ها"، "بحث"، "تشکر و قدردانی"(در صورت لزوم)، "فهرست منابع"(Refrences )".

مقدمه

در بخش مقدمه، پس از ذکر مختصر سابقه علمی، هدف مقاله بیان شود و منطق تحقیق یا مشاهده، به طور خلاصه اعلام گردد. در این قسمت، تنها مراجع کاملا مرتبط با مطالعه ذکر شوند و داده ها یا نتیجه گیری های کار، گزارش نشوند.

مواد و روش ها

جامعه مورد بررسی و نحوه نمونه گیری (بیماران یا حیوانات آزمایشگاهی، منجمله گروه شاهد) به وضوح بیان گردد. سن، جنس و سایر مشخصات مهم، اعلام شوند.

روش های به کار گرفته شده و وسایل مورد استفاده، اعلام شوند. نام سازنده تجهیزات، شرکت سازنده مواد مصرفی و نام کشور محل تولید، در پرانتز قید شود.

اقدامات انجام شده، با توضیحات کافی بیان شوند; در حدی که سایر پژوهشگران بتوانند نتایج را بررسی و بازیابی کنند و یا در صورت تمایل، پژوهش را به طور کامل تکرار نمایند. در صورت لزوم، به روش های مشخص و تعریف شده ارجاع داده شود (از جمله روش های آماری). روش های جدید یا تعدیل یافته، توضیح داده شوند; دلایل استفاده از آنها بیان گردد و محدودیت های آنها ارزیابی شود. کلیه داروها و مواد شیمیایی مورد استفاده، مشخص شده و مواردی همچون نام ژنریک، دوز و طریقه مصرف، بیان گردند. شواهدی ارایه شود که حساسیت و اختصاصیت روش های آزمایشگاهی را تایید نمایند.

گزارش کارآزمایی های بالینی تصادفی شده، باید اطلاعاتی راجع به همه عناصر مهم تحقیق، ارایه کند; از جمله پروتکل تحقیق (جمعیت تحقیق، اقدامات، نتایج، منطق آماری)، تعیین نوع مداخلات (روش های تصادفی سازی، مخفی کردن گروه های درمانی مختلف)، و روش کور(blind ) کردن تحقیق. مولفینی که مقالات مروری ارایه می نمایند، باید در بخشی از مقاله، روش های یافتن، انتخاب، استخراج و ساخت داده ها را توضیح دهند. این موارد باید در خلاصه مقاله نیز به شکل مختصر بیان شوند. واحدهای اندازه گیری: تمام اندازه گیری ها در سیستم متریک (سیستم بین المللی واحدها، SI )گزارش شوند.

روش های آماری : این روش ها، با جزئیات کافی بیان شوند تا خواننده بتواند نتایج مقاله را آزمون کند. اشاره به نرم افزار مورد استفاده برای تحلیل آماری، ضروری است; ولی کافی نیست. برای هر یک از متغیرهای تحقیق، آزمون آماری به کار گرفته شده قید شود. سعی شود از میانگین، میانه، انحراف معیار و فواصل اطمینان برای نشان دادن نتایج پژوهش استفاده شود.

یافته ها

نتایج مطالعه، با ترتیب منطقی در متن، جداول و نمودارها، تصاویر و اشکال، ارایه گردند. در مطالعات تحلیلی و کارآزمایی بالینی، ابتدا به مقایسه خصوصیات دو گروه شاهد و مورد (تجربی) پرداخته شود و سپس داده های پژوهش آورده شوند.        داده های جدول، نمودارها و تصاویر، مجددا در متن تکرار نشوند. از استفاده از لغات مبهم و غیر قابل اندازه گیری مانند طبیعی، قابل ملاحظه، چشمگیر و ...، پرهیز شود. همچنین لغات دارای مفاهیم ویژه آماری از قبیل "تصادفی"، "معنی دار"، "نمونه"، "همبستگی" و غیره در غیر از معنای تکنیکی و به صورتی که در محاوره معمول است، آورده نشوند. روش های بررسی، بحث و نتیجه گیری، در این بخش آورده نشوند.

جدول و نمودار: تعداد جداول و نمودارها باید متناسب با حجم مقاله باشد. از ارایه جداول و نمودارهایی که به اطلاعات و  داده های آنها در متن مقاله به طور کامل اشاره شده است، اجتناب گردد. هر نمودار، باید به تنهایی گویا بوده و برای درک مقصود، نیاز به مطالعه متن نداشته باشد. جداول و نمودارها باید دارای عنوان کامل باشند. جداول با نرم افزار Word و با اعداد فارسی تایپ شوند. برای رسم نمودارها از نرم افزارهایی چون Excel استفاده شود. در نمودارها، عنوان محورهای افقی و عمودی و همچنین مقیاس آنها درج شود.

عکس:
فایل عکس های مقاله باید با کیفیت تصویر(resolution ) حداقل ۳۰۰ dpi تهیه شوند. فایل عکس باید حاوی مشخصات عنوان مقاله، نام نویسنده اول مقاله و شماره عکس باشد. در صورت لزوم، با استفاده از علامت فلش، جهت قرار گیری صحیح عکس مشخص گردد. در مورد عکس هایی که از بیماران تهیه شده است، پوشاندن بخش هایی از عکس که مشخص کننده هویت بیمار است، الزامی می باشد.

-در صورتی که جدول، نمودار یا عکس، قبلا منتشر شده است، به جز در مورد اسناد عمومی، لازم است اجازه کتبی مولف یا ناشر مربوط نیز ارایه گردد.

بحث:

در پاراگراف اول این بخش، یافته های مهمی که سوالات تحقیق را پاسخ داده است، آورده شوند. بر جنبه های مهم و تازه تحقیق و نتیجه گیری حاصل از آن، تاکید گردد. داده ها یا مطالب دیگر متعلق به بخش مقدمه یا نتایج، تکرار نشوند. در قسمت بحث، تعابیر یافته ها و محدودیت آنها بیان گردند. مشاهدات، به تحقیق های مرتبط دیگر، ارتباط داده شده و علل تفاوت با یافته های دیگران، تحلیل شوند. نتیجه گیری، با اهداف تحقیق مرتبط شود;  اما از اظهارات نامشخص و نتیجه گیری هایی که داده ها کاملا آنها را پشتیبانی نمی کنند، اجتناب شود. فرضیه های جدید، در صورت لزوم، بیان گشته و توصیه ها در انتهای بحث آورده شوند.

تشکر و قدردانی

در این بخش، موارد زیر مورد سپاسگزاری و قدردانی قرار می گیرند:

• کمک هایی که شایسته ذکر هستند; ولی این کمک آنها در حد تالیف نیست; مثلا حمایت کلی از سوی رئیس بخش، دانشکده، دانشگاه یا موسسه مربوطه
• کمک های فنی
• کمک مالی، مواد و ابزار با ذکر ماهیت کمک
• افرادی که در تهیه مقاله، کمک ذهنی کرده اند ولی کمک آنها در حد تالیف نیست. لازم است از این افراد، نام برده و فعالیت و کمک آنها توضیح داده شود; به عنوان مثال: "مشاور علمی"، "ویراستار"، "نقد کننده پیش نویس تحقیق"، "گردآورنده داده ها"، "شرکت کنندگان در آزمون بالینی".
• روابط بین مولفین، شرکت ها    و موسسات، ذکر شوند; زیرا عدم ذکر آنها ممکن است باعث ایجاد تعارض در منافع شود.

در صورتی که مقاله، حاصل اجرای یک طرح تحقیقاتی مصوب بوده و بودجه آن توسط سازمان یا مرکز خاصی تامین شده باشد، لازم است شماره طرح تحقیقاتی و نام مرکز تامین کننده بودجه طرح، قید گردد.

فهرست منابع (به انگلیسی)

منابع، به نظم و ترتیب اشاره در متن، شماره گذاری شوند (شیوه Vancouver). توجه خاص به نقطه گذاری و فاصله گذاری بین کلمات و حروف در هنگام تهیه فهرست منابع ضروری است. در صورتی که تنها، خلاصه مقاله مورد استفاده قرار گرفته است، کلمه[abstract] در انتهای منبع درج شود. لازم است فهرست منابع، با دقت و دقیقا مطابق با الگوی مثال های زیر تهیه شود:

مقاله

مقاله انگلیسی

۱.Parkin DM, Clayton D, Black RJ, Masuyer E, Friedl HP, Ivanov E, et al. Childhood Leukemia in Europe after Chrnobyl: ۵ Year Follow- up. Br J Cancer ۱۹۹۶; ۷۳(۸): ۱۰۰۶-۱۲.

توضیح: اگر تعداد نویسندگان مقاله، کمتر از ۶ نفر باشد، نام کلیه نویسندگان اعلام گردد. اگر تعداد آنها بیش از ۶ نفر باشد، مشابه روش فوق، پس از درج نام نویسنده ششم، از عبارت et al(به معنی "و سایرین") استفاده شود.

مقاله فارسی

لازم است با مراجعه به چکیده انگلیسی مقاله فارسی، مشخصات مقاله، مشابه مثال فوق، به انگلیسی درج شود. در انتهای مشخصات مقاله، در داخل پرانتز، عبارت ( Full Text in Persian )درج گردد.

مقاله غیر انگلیسی و غیر فارسی

۱. Ryder TE, Haukeland EA, Solhaug JH. Bilateral Infrapatellar Seneruptur Hostidligere Frisk Kvinne. Tidsskr Nor Laegeforen ۱۹۹۶; ۱۱۶: ۴۱-۲.

سازمان به عنوان مولف

۱. The Cardiac Society of Australia and New Zealand. Clinical Exercise Stress Testing. Safety and Performance Guidelines. Med J Aust ۱۹۹۶; ۱۶۴(۵):۲۸۲-۴.

در صورتی که هیچ مولفی ذکر نشده باشد:

۱. Cancer in South Aftica [editorial]. S Afr Med J ۱۹۹۴;۸۴:۱۵.

ضمیمه فصلنامه

۱. Shen HM. Zhang QF. Risk Assessment of Nickel Carcinogenicity and Occupational Lung Cancer. Environ Health Perspect ۱۹۹۴;۱۰۲ Suppl ۱:۲۷۵ – ۸۲.

مقاله چاپ شده در کتابچه خلاصه مقالات کنفرانس

۱. Kimura J, Shibasaki H, editors. Recent Advances in Clinical Neurophysiology. Proceedings of the ۱۰th International Congress of EMG and Clinical Neurophysiology; ۱۹۹۵ Oct ۱۵-۱۹; Kyoto, Japan. Amsterdam: Elsevier; ۱۹۹۶.

کتاب

کتاب انگلیسی

۱. Fauci AS, Braunwald E, Isselbacher KJ, Wilson JD. Martin JB. Kasper DL, et al., editors. Harrison’s Principles of Internal Medicine. ۱۴^th ed. New York: McGraw Hill, Health Professions Division; ۱۹۹۸.

توضیح: اگر تعداد نویسندگان کتاب، کمتر از ۶ نفر باشد، نام کلیه نویسندگان اعلام گردد. اگر تعداد آنها بیش از ۶ نفر باشد، مشابه روش فوق، پس از درج نام نویسنده ششم، از عبارت et al (به معنی "و سایرین") استفاده شود.

یک فصل از کتاب انگلیسی

۱. Philips SJ. Whisnant JP. Hypertension and Stroke. In: Laragh JH, Brenner BM, editors. Hypertension: Pathophysiology, Ddiagnosis, and Mmanagement. ۲^nd ed. New York: Raven Press; ۱۹۹۵. p.۴۶۵-۷۸.

کتاب فارسی

مشخصات کتب فارسی نیز مشابه مثال فوق، به انگلیسی درج گردد (بطور معمول، مشخصات انگلیسی کتب فارسی، در پشت جلد کتاب درج می شو). در انتهای مشخصات کتاب، در داخل پرانتز عبارت( Text in Persian )درج گردد.

پایان نامه

پایان نامه انگلیسی

۱. Kaplan SJ. Post–hospital Home Health Care: the Elderly Access and Utilization (Dissertation). St Louis (MO): Washington University;۱۹۹۵.

پایان نامه فارسی

لازم است مشخصات پایان نامه فارسی، مشابه مثال فوق به انگلیسی، درج گردد. در انتهای مشخصات پایان نامه، در داخل پرانتز، عبارت( Texi in Persian )درج گردد.

منابع الکترونیک

۱. Morse SS. Factors in the Emergence of Infectious Diseases. Emerg Infec Dis [Internet]. ۱۹۹۵ Jan–Mar [cited ۲۰۰۷ Hun ۵];۱(۱):[۲۴ Screens]. Available from.: http://www.cdc.gov/ncidod/EID/eid.htm

برنامه یا نرم افزار کامپیوتری

۱. Hemodynamics III: the Ups and Downs of Hemodynamics [Computer program]. Version ۲.۲. Orlando (FL): Computerized Educational Systems; ۱۹۹۳.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه استناد به سایر انواع منابع، به آدرس اینترنتی زیر مراجعه نمایید:

http://www.nlm.nih.gov/bsd/uniform_requirements.html

صفحه انگلیسی
شامل:
عنوان
نویسندگان
افیلییشن
 چکیده انگلیسی مقاله، حداکثر از ۳۰۰ کلمه تشکیل شده و دارای "عنوان" و بخش های “Background and Aim” “Materials and Methods” ، “Results” ، “Conclusion” باشد.
کلمات کلیدی 
نویسنده مسول 
 

نکات مهم

روش ارسال مقاله به دفتر فصلنامه فقط از طریق بخش ارسال مقاله در وب سایت فصلنامه; به آدرس : www.pejouhesh.sbmu.ac.ir

- چنانچه مقاله ارسالی، از ساختار مندرج در این دستورالعمل به طور کامل تبعیت ننماید، قبل از داوری، به نویسنده عودت داده خواهد شد تا پس از مطابقت متن مقاله با این ساختار، مجددا ارسال و مورد بررسی قرار گیرد.

- هیات تحریریه در پذیرش، رد، ویرایش و خلاصه کردن مقالات، آزاد است.

- مقاله را با استفاده از نرم افزار Microsoft Word، تایپ نموده و فایل آن را به همراه فرم تکمیل شده "موافقت نامه واگذاری حق چاپ و نشر مقاله"، به دفتر فصلنامه ارسال فرمایید. این فرم را می توانید از وب سایت فصلنامه دریافت نمایید، یا از فرم مندرج در شماره های منتشر شده فصلنامه، کپی نمایید . در غیر اینصورت، از طریق تلفن و یا پست الکترونیک با دفتر فصلنامه تماس بگیرید تا فرم برای شما ارسال گردد.

- دفتر فصلنامه، پس از دریافت مقاله، اعلام وصول مقاله را به همراه شماره ثبت آن اعلام خواهد نمود. پس از ارزیابی های اولیه، مقاله، به داوران فصلنامه ارسال خواهد شد. پس از اتخاذ رای نهایی و تایید، مقاله در نوبت چاپ قرار گرفته و موضوع، کتبا به اطلاع نویسنده مسئول مکاتبات خواهد رسید. نویسندگان و داوران، از هویت یکدیگر مطلع نخواهند شد.

- پس از ویرایش نهایی مقاله، نسخه آماده شده برای چاپ، به نویسنده مسئول مکاتبات مقاله ارایه خواهد شد تا پس از مطالعه و تایید وی، مراحل چاپ مقاله طی شوند. نویسنده مسئول مکاتبات موظف است هر گونه اشتباه موجود در نسخه نهایی مقاله را سریعا به دفتر فصلنامه اعلام نماید تا نسبت به رفع اشکال در نسخه نهایی مقاله اقدام گردد.

- پس از چاپ، به تعداد نویسندگان مقاله، نسخه چاپی فصلنامه به آدرس پستی نویسنده مسئول مکاتبات مقاله ارسال خواهد شد.

- پس از چاپ مقاله، کلیه مستندات مربوط به مقاله، قبل از امحاء، به مدت شش ماه در دفتر فصلنامه نگهداری خواهند شد.