پژوهش در پزشکی

چکیده سابقه و هدف: درک چگونگی اثرات سلولی و الکتروفیزیولوژیک سموم، از جمله سموم عقرب، می‌تواند گامی در جهت تولید داروهای جدید باشد. Buthotusschach (BS) یکی از خطرناک‌ترین عقرب‌های نواحی گرمسیر ایران است. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثرات الکتروفیزیولوژیک دو جزء فعال استخراج شده از سم عقربButhotusschach (BS) برشکل پتانسیل عمل نورون F۱حلزون باغی بود. روش بررسی: ثبت داخل سلولی از جسم سلولی نورون‌های F۱حلزون باغی در حضور و عدم حضور دو جزء فعال F۶ وF۴ جدا شده از سم عقرب BS در دو غلظت مختلف۵۰ نانومولار و ۱ میکرو مولار انجام شد. یافته‌ها: در شرایط کنترل، پتانسیل استراحت غشای نورون‌ها ۳۳/۰±۱۱/۴۳- میلی ولت، دامنه پتانسیل عمل ۳۹/۰±۳۴/۴۹ میلی ولت و فاصله زمانی رسیدن پتانسیل عمل به قله خود ۳۲/۰±۰۲/۱۷میلی ثانیه بود. در حالی که افزودن جزء F۴ به مایع خارج سلولی، اثر دوگانه بصورت وابسته به ولتاژ روی پتانسیل استراحت غشا داشت، به طوری که درغلظت ۵۰ نانومولار موجب هیپرپلاریزاسیون پتانسیل استراحت غشا شد (۵۴/۰±۸۱/۴۸- میلی ولت؛ ۰۰۱/۰>P)، اما دوز ۱میکرومولار آن پتانسیل غشا را به سمت ولتاژهای دپلاریزه شیفت داد (۲۵/۰±۳۵/۴۰- میلی ولت؛ ۰۰۱/۰>P). دامنه پتانسیل عمل تنها تحت تاثیر دوز پایین کاهش معنی داری یافت (۴۶/۰± ۳۸/۴۵ میلی ولت ؛ ۰۰۱/۰>P). مدت زمان لازم برای رسیدن به قله بطور معنی‌داری (۰۰۱/۰>P) تحت تاثیر هردو غلظت افزایش پیدا کرد. حال آنکه افزودن جزءF۶ موجب دپلاریزاسیون پتانسیل استراحت غشا شد. محلول رینگر حاوی جزءF۶ با غلظت ۵۰ نانومولار هم چنین باعث افزایش دامنه (۳۹/۰±۲/۵۲ میلی ولت ؛ ۰۰۱/۰>P) و مدت زمان رسیدن به قله پتانسیل عمل (۹۲/۰±۰۴/۲۸ میلی ثانیه؛ ۰۰۱/۰>P) شد، در حالی که غلظت بالاتر محلول هیچ اثر معنی‌داری روی این پارامترها نداشت. نتیجه‌گیری: اجزائ جدید جدا شده از سم عقرب Buthotusschach به ویژه در غلظت پایین باعث تغییر ویژگی‌های پتانسیل شد که با توجه به نقش کانالهای سدیمی در دامنه و زمان رسیدن به قله پتانسیل عمل به نظر می‌رسد این اجزا از طریق تاثیر بر کانا‌ل-های سدیمی موجب تغییرات ذکر می‌شود. واژگان کلیدی: سم عقرب، ثبت داخل سلولی، پتانسیل عمل، Buthotus schach.