خانم هانیه باقری فرد، دکتر میترا صالحی، دکتر مونا قاضی،
جلد ۴۷، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: پیدایش مقاومتهای دارویی و ظهور سویههای مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مقاوم به درمان، کنترل این بیماری را با چالش مواجه ساخته است. بنا به آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه در سراسر جهان حدود ۰۰۰,۵۰۰ مورد ابتلای جدید سل مقاوم به دارو گزارش میشود. با توجه به اینکه مکانیسمهای مرتبط با بروز مقاومتهای دارویی به درستی شناخته نشده است و تحقیقهای مختلف نشاندهنده نتایج متفاوتی است، بر آن شدیم تا به بررسی جهشهای ژن thyA در ارتباط با مقاومت به داروی پارا- آمینوسالیسیلیک اسید (PAS) بپردازیم.
روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، در مدت سه سال تعداد ۲۵۵ نمونه مثبت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با استفاده از روش استاندارد کشت و اسمیر جداسازی شد، سپس با انجام آزمون حساسیتسنجی دارویی ۶۸ نمونه سل مقاوم به دارو انتخاب شد. برای بررسی جهشهای ژن thyA، از روش PCR استاندارد استفاده شد و قطعههای حاصله توالییابی شدند. جهشهای منجر به تغییر کدون، با به کارگیری نرمافزارهای پیشبینی تغییرهای پروتئین آنالیز شدند. ارتباط جهشهای یافت شده با مقاومت به داروی PAS از لحاظ آماری توسط آزمون مربع کای مطالعه شد.
یافتهها: از ۲۵۵ نمونه مورد بررسی، ۶۸ سویه (۲۶/۷درصد، فاصله اطمینان ۲۱/۳درصد) مقاوم به دارو تعیین شد. مجموعاً ۱۳ نمونه (۱۹/۱درصد) سویه مقاوم به PAS یافت شد که ۵ سویه (۳۸/۴درصد) دارای جهشهای نوکلئوتیدی مختلف در ژن thyA بودند. از لحاظ آماری ارتباط جهشهای مذکور با مقاومت آنتیبیوتیکی معنادار بود. به علاوه، نتایج آنالیز بیوانفورماتیک نشان داد که جهشهای یافتشده منجر به اختلال در عملکرد و ناپایداری در ساختار پروتئین حاصله میشوند.
نتیجهگیری: طبق نتایج به دست آمده به نظر میرسد که جهش در ژن thyA با مقاومت به داروی PAS مرتبط است. همچنین یافتهها ارزش تشخیصی آنالیز قطعههای کوچک ژنومی و ابزارهای نوین بیوانفورماتیک را در شناسایی مکانیسمهای مقاومت دارویی نشان میدهد.