سابقه و هدف : کمبود ید و اختلالات ناشی از آن یکی از مهمترین مشکلات تغذیه ای – بهداشتی دنیا محسوب می شود. این اختلالات در ایران نیز شناخته شده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجراء درآمده است. بهمین منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375، این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان سمنان انجام شد.

مواد و روشها : طی یک برری توصیفی – مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی، تعداد 1350 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی، اندازه گیری T3 و T4 سرم به روش رادیوایمیونواسی و جذب(T3 (T3RU و نمونه ادرار برای اندازه گیری ید ادرار به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته‌ها : میانگین T4 و T3 سرم به ترتیب ug/dl 5/1 ؟ 4/9 و ng/dl 21؟5/136 بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. یک نفر T4 بالاتر از ug/dl 5/12 داشت، میانه دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه ug/dl 35 بوده که در 89% موارد بیشتر از ug/dl 10 بود. شیوع کلی گواتر در استان 49% بوده که به ترتیب در دختران و پسران 52% و 45% بود.

نتیجه گیری و توصیه‌ها : یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع ید رسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک ید دار استفاده کرده اند ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان سمنان به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 49% از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند، این استان از نظر گواتر آندمیک محسوب می شود.