پژوهش در پزشکی

سابقه و هدف:�بیماری کبد چرب غیرالکلی اختلال نسبتاً شایعی است که عوامل خطر متعددی برای بروز آن بررسی و پیشنهاد شده‌اند. هدف این مطالعه بررسی ارتباط عوامل خطر احتمالی با وجود یا عدم وجود استئاتوزیس بر مبنای تشخیص سونوگرافیک در مبتلایان به دیابت تیپ دو بود.

روش بررسی: این پژوهش روی 76 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 تحت درمان که از نظر مصرف الکل و وجود ویروس هپاتیت B و C منفی بودند، انجام شد. بررسیهای بالینی و بیوشیمیایی شامل قد، وزن و اندازه دور کمر، قندخون ناشتا، هموگلوبین‌گلیکوزیله، تری‌گلیسرید و کلسترول تام، HDL و LDL، ترانس­آمینازهای کبدی و آلکالن فسفاتاز، وضعیت عملکرد تیروئید، سطح آهن سرم و ظرفیت کامل اتصال آهن و سونوگرافی کبد در بیماران مذکور انجام گرفت. بیماران به صورت غیر مبتلا و مبتلا به استئاتوزیس (درجه 1 تا 3 سونوگرافی) تعریف شدند. نمره سندرم متابولیک بر اساس آخرین معیار ATP III تعیین شد. جهت بررسی ارتباط عوامل خطر احتمالی با وجود استئاتوزیس از ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، رگرسیون لجستیک و تست دقیق فیشر استفاده شد.

یافته­ها: 49 بیمار (5/64%) زن بودند. متوسط سن بیماران 8/8±7/59 سال بود. در مجموع 63 بیمار (9/82%) مبتلا به استئاتوز کبدی بودند. متوسط نمایه توده بدن ( BMI) در مبتلایان به استئاتوزیس 5/4±4/29 و در غیرمبتلایان 8/3±8/24 کیلوگرم بر مترمربع بود (001/0p< ). متغیرهای سن (05/0p< ، 24/0- (r=، دورکمر (05/0p< ، 27/0(r= ، تری‌گلیسرید (05/0p<،28/0 (r=و BMI (001/0p< ، 38/0 (r=همبستگی معنی­داری با وجود استئاتوزیس داشتند. میزان شیوع استئاتوز کبدی در مبتلایان به سندرم متابولیک به طور معنی‌داری بیشتر از غیرمبتلایان بود (89% در مقابل 43%، 05/0 p<). در مدل نهایی رگرسیون لجستیک جهت پیشگویی وجود استئاتوزیس تنها BMI (به ازای هر 5 واحد افزایش) در مدل باقی ماند (05/0 p<، 9/10-7/1=CI 95%، 25/4=OR ).

نتیجه­گیری: در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 از میان عوامل مورد بررسی تنها BMI به طور معنی‌داری قادر به پیشگویی میزان بروز استئاتوزیس بود. به نظر می‌رسد آگاهی از سایر عوامل متابولیک اطلاعات بیشتری در مورد شانس ابتلا به استئاتوزیس بدست نمی‌دهد.