پژوهش در پزشکی

  سابقه و هدف : این تحقیق به منظور ارزیابی ارتباط بین امتیاز تنوع اقلام مصرفی در گروههای مختلف غذایی و کفایت مواد مغذی دریافتی در گروهی از مردان تهرانی انجام شد.

  روش بررسی : در این مطالعه مقطعی، 295 مرد 18 سال به بالا ساکن منطقه 13 تهران شرکت داشتند. دریافت مواد غذایی با استفاده از یک پرسشنامه یادآمد غذایی دو روزه ارزیابی شد. از شاخص‌های امتیاز تنوع غذایی (Dietary diversity score=DDS) و تنوع غذایی
(Food variety=FV) استفاده شد. میانگین نسبت کفایت غذایی (Mean adequacy ratio=MAR) به عنوان شاخص کفایت تغذیه‌ای انتخاب شد و این شاخص با تقسیم مقدار مصرفی 12 ماده مغذی و انرژی بر مقدار توصیه شده آنها بدست آمد. میزان کفایت هر ماده مغذی ( Nutrient adequacy ratio=NAR ) از تقسیم مقدار مصرفی آن ماده بر مقدار توصیه شده آن به دست آمد.

  یافته ­ ها : میانگین سنی افراد 13 ± 40 سال و میانگین نمایه توده بدن آنها 4 ± 25 کیلوگرم بر مترمربع بود. میانگین امتیاز تنوع غذایی 02/1 ± 05/6 بود. امتیاز تنوع غذایی با میانگین نسبت کفایت غذایی (05/0 p< و 3/0= r )، NAR تیامین (05/0 p< و 2/0= r )، ویتامین A (05/0 p< و 4/0= r )، کلسیم (05/0 p< و4/0= r )، فسفر (05/0 p< و 4/0= r ) و چربی کل دریافتی (05/0 p< و 4/0= r ) مرتبط بود. تنوع غلات کامل با NAR ویتامین B₂ (05/0 p< و 3/0= r ) و پروتئین (05/0 p< و 3/0= r )، تنوع سبزیجات و میوه‌ها با NAR ویتامین C (05/0 p< و 3/0= r ) ارتباط داشت. در چارک چهارم امتیاز تنوع گروههای غذایی، دریافت غالب درشت مغذی‌ها و ریز مغذی‌ها در بیشترین مقدار قرار داشت.

  نتیجه ­ گیری : امتیاز تنوع گروه گوشت، شیر و غلات مهمترین تعیین‌کننده میانگین نسبت کفایت غذایی بود. تنوع اقلام مصرفی در گروههای غذایی مختلف یک شاخص مفید از کفایت مواد مغذی خاص بشمار می‌رود. بنابراین به منظور تعیین کفایت مواد مغذی خاص، امتیاز تنوع گروههای غذایی می‌تواند در نظر گرفته شود.