پژوهش در پزشکی

  سابقه و هدف : این مطالعه با هدف ارزیابی فشار خون دختران 8 تا 13 ساله تهرانی حین روزه‌داری ماه رمضان و بررسی عوامل مرتبط با آن و مشاهده تغییرات فشار خون مستقل از این عوامل انجام گرفت.

  روش بررسی : 337 دختر دانش‌آموز با میانگین سنی 1 ± 10 سال بر مبنای چهار پایه تحصیلی سوم، چهارم، پنجم ابتدایی و اول راهنمایی طبقه­بندی و به روش تصادفی انتخاب شدند. مطالعه در سه مرحله انجام گرفت. مرحله اول قبل از ماه رمضان و مراحل دوم و سوم در هفته‌های دوم و چهارم ماه رمضان به ترتیب در روزهای 3 ± 9 و 2 ± 26 این ماه اجرا شد. در هر مراجعه فشار خون سیستولی، دیاستولی، فشار نبض و تعداد نبض به همراه شاخصهای آنتروپومتری اندازه‌گیری شدند. رشد موهای زهار و رشد پستان بر طبق مقیاس تانر ( Tanner ) تعیین گردید و در مورد شروع قاعدگی نیز پرسش بعمل آمد.

  یافته ­ ها : 283 دختر دانش‌آموز تا پایان مرحله سوم در مطالعه شرکت کردند. دختران در هفته دوم و چهارم ماه رمضان با احتساب روزه پیشواز به ترتیب 3±9 و 4±25 روز، روزه گرفته بودند. تمامی شاخصهای تن­سنجی آنان در هنگام روزه‌داری نسبت به قبل از رمضان اندکی کاهش یافته بود. فشار خون سیستولی در هفته دوم رمضان کاهش معنی‌دار داشت (11±102 در مقابل 11±99
میلی­متر جیوه، 001/0 p< ) و در انتهای ماه به سطح اولیه بازگشت. فشار خون دیاستولی قبل از رمضان و در هفته دوم به ترتیب 9±70 و 8±71 میلی‌متر جیوه بود و در انتهای ماه بطور معنی‌دار نسبت به دو مرحله قبل تا 9±74 میلی‌متر جیوه افزایش یافت (001/0 p< ). فشار خون سیستولی و دیاستولی با اکثر شاخصهای تن­سنجی همبستگی قوی داشتند. اکثر شاخصهای بلوغ نیز همبستگی مثبت و معنی‌دار با فشار خون داشتند. از میان متغیر‌های فوق وزن قویترین همبستگی را با فشار خون سیستولی (48/0 r= ) و دیاستولی (40/0 r= ) داشت (001/0 p< ). آزمون رگرسیون خطی به روش پلکانی وزن را به عنوان بهترین متغیر پیشگویی­کننده فشار خون معرفی کرد.

  نتیجه ­ گیری : تغییرات فشار خون دختران 8 تا 13 ساله تهرانی حین روزه‌داری ماه رمضان در فصل پاییز در محدوده طبیعی و مستقل از تاثیر وزن آنان است.