پژوهش در پزشکی

  سابقه و هدف : تاثیر طولانی مدت روزه‌داری در طول بارداری بر روی رشد مغزی جنین هنوز نامشخص است. این مطالعه با هدف ارزیابی تاثیر روزه‌داری مادران در ماه رمضان بر رشد هوشی فرزندشان اجرا شد.

  مواد و روشها : مطالعه حاضر به روش همگروهی تاریخی بر روی 191 کودک 4 تا 13 سال انجام شد که 98 نفر آنها مادرانشان در طول ماه رمضان در دوران بارداری روزه بودند (گروه مورد) و 93 نفر از کودکان مادرانشان در طول بارداری روزه نبودند (گروه شاهد). کودکان از 15 مدرسه از طریق پرسشنامه‌ای که توسط مادران تکمیل شده بود، انتخاب شدند. اطلاعات دموگرافیک، سوابق پزشکی و اطلاعات مربوط به وضعیت اجتماعی­ اقتصادی، طی مصاحبه با مادران، جمع آوری شد. بهره هوشی تمام کودکان سنین 6 تا 13 سال توسط آزمون هوش کودکان وکسلر بازنگری شده ( Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised - WISC-R ) و آنهایی که بین 4 تا 6 سال بودند با آزمون هوش کودکان پیش از دبستان وکسلر ( Wechsler Preschool and Primary Scales of Intelligence - WPPSI ) مورد سنجش قرار گرفت.

  یافته‌ها: گروه مورد شامل 47 پسر و 51 دختر با میانگین سنی 5/2±5/8 سال و گروه شاهد شامل 44 پسر و 49 دختر با میانگین سنی 5/2±7/8 سال بودند. هیچ تفاوت معنی داری در جنس و سن گروهها مشاهده نشد. در میان متغیرهای زمینه‌ای و مداخله‌گر، درصد موارد سزارین و طول مدت شیردهی در میان گروه مورد و شاهد به طور مشخص متفاوت بود، 29% سزارین در گروه مورد در مقایسه با 45% در گروه کنترل (05/0> p ) و 9 ± 7/17 ماه شیردهی برای گروه مورد در مقایسه با 9±5/14 ماه برای گروه کنترل (05/0> p ). تفاوت آماری معنی داری بین خانواده‌های گروه مورد و شاهد از لحاظ وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی دیده نشد، در حالیکه وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی تقریباً 17% از پراکندگی بهره هوشی کل را توجیه می‌کرد. میانگین و انحراف معیار تعدیل شده بهره هوشی کل، عملی و کلامی به ترتیب برای گروه مورد 10 ± 111، 11 ± 109و 11 ± 110 و برای گروه شاهد ± 112، 11 ± 110 و 11 ± 110 بود. تفاوت معنی داری بین بهره‌هوشی کودکان گروه مورد و شاهد مشاهده نشد.

  نتیجه‌گیری : در افراد تحت مطالعه روزه‌داری مادران در دوران بارداری تاثیر مضر و قابل مشاهده بر رشد هوشی فرزندانشان نگذاشته بود.