پژوهش در پزشکی

سابقه و هدف: سنگ‌های ادراری، تجمع‌های پلی کریستالی هستند که از ترکیب مقادیر مختلف کریستالوئید و ماتریکس آلی تشکیل شده‌اند. افزایش بیان ژن‌های فیبرونکتین و TGF. بتا در ایجاد این سنگ‌ها مؤثرند. گیاه درمنه از خانواده کاسنی‌ها Asteraceae دارای آثار ضدباکتریایی، ضد‌التهابی و آنتی‌اکسیدانتی است. با توجه به آثار فارماکولوژی این گیاه، هدف از این مطالعه، بررسی اثر پیشگیری‌کنندگی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه درمنه Artemisia Sibri بر تعداد کریستال‌های اگزالات و بیان ژن فیبرونکتین و Transforrming growth factor- Beta در موش صحرایی نر است.
روش کار: در این مطالعه تجربی ابتدا از برگ‌های گیاه درمنه به روش سوکسله عصاره هیدروالکلی تهیه شد. سپس 30 رأس موش صحرایی‌نر نژاد ویستار به‌طور تصادفی به پنج گروه شش‌تایی شامل کنترل و اتیلن گلیکول (برای ایجاد سنگ) و سه گروه تیمار با دوز‌های mg/kg 50، 100، 200 تقسیم شدند. در گروه‌های تیمار به مدت 30 روز، روزانه عصاره به صورت داخل صفاقی تزریق شد؛ در روز سی‌ام رت‌ها کشته شدند و تمامی آنها خارج  شدند. در هر گروه، از قطعه‌های کلیه نمونه‌برداری شد، Total RNA استخراج و cDNA سنتز شد و سپس بررسی تغییر بیان ژن‌های فیبرونکتین و TGF. بتا در گروه‌های مختلف انجام و پس از انجام مراحل داده‌ها به کمک نرم‌افزار آماری minitab و آزمون Anova و تست تکملی توکی در سطح معناداری (0/05 > P) ارزیابی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که در گروه کنترل منفی، تعداد کریستال‌ها نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری را نشان می‌دهد (0/001 > P). در گروه پیشگیری با دوزmg/kg 50  تعداد کریستال‌ها کاهش معناداری را نسبت به گروه کنترل منفی نشان می‌دهد (0/001 > P)، در حالی‌که در گروه‌های پیشگیریmg/kg 100، 200 با وجود کاهش تعداد کریستال‌ها نسبت به گروه کنترل منفی، اختلاف معناداری بین این دو گروه یافت نشد (0/05 < P) و بیان ژن‌های فیبرونکتین و TGF بتا نیز در گروه‌های تیمار نسبت به کنترل منفی کاهش معناداری را نشان داد (0/000 = P).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که با توجه به کاهش تجمع بلورهای اگزالات کلسیم در بافت کلیه و البته کاهش آسیب به لوله‌ها و کالیس‌ها،‌ عصاره هیدروالکلی درمنه در پیشگیری از سنگ کلیه در افرادی که مستعد تشکیل سنگ‌های اگزالاتی هستند، می‌تواند مؤثر باشد.