پژوهش در پزشکی

  سابقه و هدف : استفاده مجدد از سرنگهای یک ­ بار مصرف انسولین در میان بیماران مبتلا به دیابت علیرغم وجود خطر عفونت هنوز ادامه داشته و بطور فزاینده ­ ای رو به افزایش می ­ باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی نتایج استفاده مجدد از سرنگهای یک ­ بار مصرف انسولین در بیماران وابسته به انسولین مراجعه ­ کننده به درمانگاه شهید مطهری شیراز انجام شد.

  روش بررسی : در این مطالعه توصیفی از میان بیماران وابسته به انسولین مراجعه ­ کننده به درمانگاه شهید مطهری شیراز و از طریق نمونه ­ گیری مبتنی بر هدف 117 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند. برای هر یک از افراد فرم اطلاعاتی از طریق مصاحبه تکمیل گردید و از هر بیمار خواسته شد که پس از انجام آخرین تزریق سرنگ خود را تحویل دهد تا در کمتر از 6 ساعت مورد آزمایش میکروب ­ شناسی قرار گیرد. محل تزریق نیز 24 ساعت بعد از نظر عفونت مورد بررسی قرار گرفت در مرحله بعد، از بین بیمارانی که از هر سرنگ چند بار استفاده می ­ کردند 30 بیمار به طور تصادفی انتخاب شدند و یک هفته بعد سرنگ دیگری نیز از ایشان جهت کشت دریافت گردید با این تفاوت که سرنگ دوم 24ساعت بعد از آخرین تزریق مورد آزمایش میکروب ­ شناسی قرار می ­ گرفت.

  یافته ­ ها : تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که 1/82% از افراد مجددا از سرنگ خود استفاده می ­ کردند. میزان آلودگی میکروبی در سرنگ 4 مورد و در سوزن 11 مورد بود که البته 2 مورد آن مربوط به سرنگهایی می ­ شد که تنها یک بار مورد استفاده قرار گرفته بودند. آلودگی سرنگ و سوزن در کسانی که از الکل (جهت ضد عفونی محل تزریق) استفاده نمی ­ کردند، بیشتر بود (02/0 p< ). آلودگی سرنگ و ســوزن با جنس، دفعــات استفــاده از هر سرنگ، نوع انسولین، وضعیت بهداشتی، محل و روش نگهداری سرنگ در بین دو تزریق رابطه معنی ­ داری نداشت. فراوانی و نوع میکروبهای آلوده ­ کننده عبارت بودند از: 6 مورد استافیلوکوک اورئوس، 2 مورد استافیلوکوک اپیدرمیس، 3 مورد انتروکوک، و هر کدام از میکروارگانیسم ­ های دیفتروئید، باسیلوس ساب ­ تیلیس، انتروکوک و باسیل گرم مثبت غیر هوازی یک مورد.

  نتیجه ­ گیری : اگر چه احتمال آلودگی سرنگ و سوزن با عدم رعایت صحیح روش ضدعفونی محل تزریق و همچنین عدم استفاده از ماده ضدعفونی ­ کننده افزایش می ­ یابد اما در این پژوهش استفاده مجدد از سرنگها تاثیری در افزایش بروز عفونتهای موضعی در محل تزریق نداشت. می ­ توان گفت مواد نگهدارنده موجود در انسولین اثر محافظتی خوبی برای پیشگیری از عفونت دارند.