پژوهش در پزشکی

  سابقه و هدف : فراتحلیل عبارت است از ادغام یافته‌های مجموعه بزرگی از مطالعات تکی منتشر شده و تحلیل آماری کلی آنها. از مشکلاتی که موجب مخدوش شدن اعتبار نتایج فراتحلیل می‌شود عدم دسترسی محقق به تمام مطالعاتی است که در فاصله زمانی خاص در موضوع مورد بررسی انجام شده‌اند. دور ماندن نتایج برخی مطالعات، به دلایل متعدد، از نظر محقق تورش انتشار نامیده می‌شود. تحقیق حاضر به منظور انجام فراتحلیل تاثیر داروی آلبندازول در درمان مبتلایان به آسکاریس و تریکوسفال و بررسی مقایسه‌ای روشهای مختلف تشخیص تورش انتشار در این فراتحلیل انجام گرفت.

  روش بررسی : اطلاعات مربوط به 25 مقاله کارآزمایی بالینی شامل دو گروه درمانی که در آنها تاثیر داروی آلبندازول تک دوز 400 میلی‌گرمی در درمان افراد بالای 2 سال مبتلا به انگلهای آسکاریس و تریکوسفال مقایسه شده بود و در فاصله زمانی سالهای 1982 تا 2000 در مجلات نمایه‌سازی‌شده بین‌المللی به چاپ رسیده‌ بودند و در ضمن متغیر پاسخ دو‌حالتی داشتند از طریق جستجوی اینترنتی، بانکهای اطلاعاتی و مجلات معتبر بین‌المللی جمع‌آوری گردید. برای هر یک از مطالعات، تعداد کل افراد شرکت‌کننده در مطالعه، تعداد مبتلایان به انگل‌های آسکاریس و تریکوسفال و تعداد بیماران بهبود یافته پس از مصرف داروی آلبندازول در هر یک از دو گروه استخراج و ثبت شد. لگاریتم نسبت شانس و واریانس آن برای هر مطالعه محاسبه و با انجام فراتحلیل برای کل مطالعات به‌دست آمد. برای تشخیص تورش انتشار، نمودار فونل، روش همبستگی رتبه‌ای بگ، دو روش رگرسیونی ایگر و دو روش رگرسیونی بر اساس نمودار فونل بکار گرفته شدند. از نرم‌افزار SAS برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.

  یافته ­ ها : فراتحلیل نشان داد که برآورد نسبت شانس برابر 3/10 با فاصله اطمینان 95% (65/12و 35/8) و لگاریتم آن 33/2 می‌باشد. تمام روشهای آماری به کار گرفته شده حاکی از معنی‌دار نبودن تورش انتشار در فراتحلیل بودند و نتایج آنها با هم سازگار بودند.

  نتیجه ­ گیری : با توجه به این که ممکن است چنین سازگاری همواره برقرار نباشد توصیه می‌شود برای قضاوت نهایی، با مقایسه نتایج روشهای مختلف و با توجه به ساختار داده‌ها، مطمئن‌ترین حالت که توان بیشتری داشته باشد، انتخاب شود.