پژوهش در پزشکی

چکیده سابقه و هدف: تاثیر مثبت ترشحات سلول‌های بنیادی مزانشیمی در فرایند ترمیم برخی بافت ها گزارش شده است. به نظر می‌رسد این ترشحات به علت دارا بودن متابولیت‌ها و فاکتورهای ویژه، در درمان زخم های دیابتی هم موثر باشد. در این مطالعه بر آن هستیم تا تاثیر ترشحات سلول‌های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان انسان را بر استحکام زخم دیابتی بررسی نماییم. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 24 سر موش صحرایی به صورت تصادفی به چهار گروه کنترل سالم، کنترل دیابتی، دیابتی پلاسبو (تحت درمان با محیط کشت پایه) و دیابتی تجربی (تحت درمان با محیط کشت بهینه) تقسیم شدند. برای القاء دیابت در موش‌ها از تجویز داخل صفاقی آلوکسان استفاده شد و در ناحیه پشت موش‌ها یک برش با ضخامت کامل پوست ایجاد گردید. طی 24 ساعت پس از ایجاد زخم موش های گروه تجربی 200 میکرولیتر محیط کشت بهینه، و گروه پلاسبو نیز 200 میکرولیتر محیط کشت پایه را به صورت تزریق داخل وریدی دریافت نمودند. 15 روز بعد از ایجاد زخم، از زخم ها نمونه برداری شد و آزمایش بیومکانیکی از نوع کشش پذیری (tensiometery) روی آنها انجام شد و داده های به دست آمده با آزمون ANOVA تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: اختلاف وزن و قندخون موش های دیابتی با گروه سالم از نظر آماری معنی‌دار بود (001/0>P). مقدار نیروی حداکثر گروه دیابتی تجربی (05/1±45/3) نسبت به گروه دیابتی کنترل (56/0±76/1) و گروه دیابتی پلاسبو (62/0±30/2) افزایش معنی داری یافته بود (05/0>p). علاوه برآن میزان استرس حداکثر گروه دیابتی تجربی (1/0±34/0) نسبت به گروه دیابتی کنترل (05/0± 18/0)، و همچنین میزان سفتی ارتجاعی گروه دیابتی تجربی (07/1±19/3) در مقایسه با گروه دیابتی پلاسبو (19/0±20/2) افزایش معنی‌داری داشت (05/0>p). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که استفاده از ترشحات سلول‌های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان انسان موجب افزایش استحکام زخم دیابتی می‌شود. مطالعات بیشتر با بررسی‌های بافت شناسی و مولکولی توصیه می‌گردد.