گروه علوم آزمایشگاهی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران. ، Haematologicca@gmail.com
چکیده: (881 مشاهده)
سابقه و هدف: تشخیص زودهنگام از مهمترین عوامل در پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به سرطان است. تشخیص سرطان در مراحل اولیه نیازمند کشف بیومارکرهای حساس و اختصاصی است. این بیومارکرها میتوانند شامل پروتئینها (انواع آنزیمها، گیرندهها، آنتیبادیها و پپتیدها)، اسیدهای نوکلئیک )از جنس DNA، مانند DNA بدون سلول (cfDNA) و یا از جنس RNA، مانندmicroRNA یا سایرRNA های غیر کدکننده( باشد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی نقش بیومارکری DNA توموری در گردش (ctDNA) در تشخیص بیماری سرطان است.
روش کار: برای دستیابی به مقالههای مرتبط با هدف تحقیق، کلیدواژههای ctDNA، cancer و diagnosis در بانکهای اطلاعاتی Google Scholar، PubMed و Web of Science جستوجو شد. پس از بررسی و مرور 312 مقاله یافتشده، مقالههای فاقد ارتباط موضوعی دقیق با عنوان و هدف پژوهش از مطالعه خارج شده و در نهایت، 174 مورد از مقالههای مرتبط وارد مطالعه شدند. پس از مرتبطسازی یافتهها، مقالهها مطالعه شدند و محتوای مورد نظر اقتباس شد.
یافتهها: به نظر میرسد کهcfDNA ، حاصل تکه تکه شدن DNA در نتیجهی آپوپتوز، نکروز، ترشح فعال، آسیب یا مرگ سلول و بافتهای مختلف است که به داخل جریان خون آزاد میشوند. cfDNA نیز به عنوان یک بیومارکر برای تشخیص، بررسی عود و پیشآگهی برخی سرطانها استفاده میشود. همچنین، ctDNA نیز جزئی از cfDNA است که شامل قطعههای کوچکی از DNA با طول کمتر از 200 نوکلئوتید است. ctDNA از سلولهای توموری درحال گردش در جریان خون و سیستم لنفاوی مشتق میشود. همچنین ممکن است ctDNA مستقیماً از سلولهای محل تومور که در اثر آپوپتوز و نکروز در حال مرگاند و یا از طریق رهاسازی فعال از سلولهای سالم توموری در جریان خون و سیستم لنفاوی آزاد شوند. مقدار ctDNA در افراد مختلف، متفاوت است و به نوع تومور، محل آن و برای تومورهای سرطانی، به مرحله سرطان بستگی دارد. ارزیابی میزان ctDNA، ردیابی جهش در ctDNA و بررسی رخداد متیلاسیون نابجای ctDNA از بیومارکرهای مطرح در تشخیص، تعیین پیشآگهی و تعیین مسیر درمان برای بیماران سرطانی است. کنترل سرطانها با اندازهگیری ctDNA دینامیک در خون، پلاسما یا سرم، یک بخش جدید و در حال توسعه در تحقیقهاست.
نتیجهگیری: به نظر میرسد که با وجود چالشهای موجود در کاربرد بالینی ctDNA ها، آنها میتوانند در تشخیص زودهنگام سرطان استفاده شوند.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
علوم سلولی( سلولی مولکولی، سلول های بنیادی) دریافت: 1402/6/26 | پذیرش: 1402/8/21 | انتشار: 1402/12/14
ارسال پیام به نویسنده مسئول