جلد 46، شماره 4 - ( 10-1401 )
جلد 46 شماره 4 صفحات 14-8 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه رادیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران. ، ali-mahdavi@sbmu.ac.ir
چکیده: (628 مشاهده)
سابقه و هدف: تعیین نواحی حساس مغزی مرتبط با فعالیت‌های حرکتی، زبانی و حافظه با استفاده از روش های تصویربرداری پیشرفته از قبیل fMRI اهمیت به سزایی در جلوگیری از آسیب به این نواحی در حین عمل جراحی مغز دارد. بسیاری گزارش‌ها در استفاده از این روش در تعیین نواحی فوق در آزمودنی‌های سالم و بیمار متکلم به زبان‌های گوناگون وجود دارد. برای به کارگیری دقیق‌تر و قابل اعتماد‌تر fMRI به عنوان نقشه عملکردی قبل از جراحی، باید آزمون‌های مرتبط بر روی جمعیت مورد مطالعه بسته به زبان مورد تکلم ، فرهنگ و سطح توانایی ذهنی افراد تهیه و اجرا شود.
روش کار: این مطالعه به صورت Case Series طراحی شده است.. نتایج آزمون‌های متفاوت در دو گروه با کمک روش group analysis انجام شد و ابتدا پروتکل بهینه در افراد سالم مشخص شد. سپس نتایج در بیماران دچار ضایعات مغزی نیز مشخص و برای هر آزمودنی پرسشنامه‌ای پر شد و نتایج آزمون‌های متفاوت از نظر آماری مورد مقایسه قرار گرفت. ما در این مطالعه روش تصویربرداریfMRI را برای آزمون‌های حرکتی و تکلمی ابتدا بر روی افراد سالم (40 نفر) و سپس برروی بیماران دارای ضایعات مغزی کاندیدای جراحی (40 نفر) اجرا کرده و میزان موفقیت آن را در تعیین نواحی حساس مغزی سنجیده‌ایم . هر آزمودنی بسته‌ای مشتمل بر چند آزمون متفاوت را در هر گروه انجام داده و در نهایت مناسب‌ترین آزمون‌ها معرفی شدند. سرانجام تشخیص‌های نواحی حساس، مغزی برحسب گروه‌ها با آزمون دقیق فیشر مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: از بین آزمون‌های مرتبط با زبان آزمون ساختن کلمات، آزمون ساخت کلمه بهترین لوکالیزاسیون ناحیه حرکتی تکلم را در لوب فرونتال تحتانی در ناحیه بروکا ایجاد کرد. تواناییfMRI در لوکالیزاسیون نواحی مرتبط با فرآیند تکلم در این مطالعه در افراد سالم 100درصد و در بیماران 85 درصد ارزیابی است. در مورد آزمون‌های حرکتی در هر دو گروه در 100درصد افراد نتیجه مناسب و قابل تفسیر به دست آمد (0/01>P-value).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد fMRIبه عنوان یک روش غیر‌تهاجمی نقشه‌برداری از مغز می‌تواند نواحی حساس مغزی مرتبط با حرکت و تکلم در زبان فارسی را مشخص کند. همچنین این روش قبل از جراحی ضایعات مغزی به ویژه ضایعاتی که نزدیک نواحی حساس مغز مثل قشر حرکتی یا نواحی مرتبط با تکلم هستند می‌تواند استفاده شود. به کارگیری نتایجFMRI در ارزیابی قبل جراحی می‌تواند میزان آسیب به نواحی حساس مغزی را کاهش داده و جراحی را در هدف خارج سازی هرچه بیشتر تومور با آسیب هرچه کمتر به نواحی سالم مغزی یاری برساند.
روش کار: این مطالعه به صورت Case Series طراحی شده است.. نتایج آزمون‌های متفاوت در دو گروه با کمک روش group analysis انجام شد و ابتدا پروتکل بهینه در افراد سالم مشخص شد. سپس نتایج در بیماران دچار ضایعات مغزی نیز مشخص و برای هر آزمودنی پرسشنامه‌ای پر شد و نتایج آزمون‌های متفاوت از نظر آماری مورد مقایسه قرار گرفت. ما در این مطالعه روش تصویربرداریfMRI را برای آزمون‌های حرکتی و تکلمی ابتدا بر روی افراد سالم (40 نفر) و سپس برروی بیماران دارای ضایعات مغزی کاندیدای جراحی (40 نفر) اجرا کرده و میزان موفقیت آن را در تعیین نواحی حساس مغزی سنجیده‌ایم . هر آزمودنی بسته‌ای مشتمل بر چند آزمون متفاوت را در هر گروه انجام داده و در نهایت مناسب‌ترین آزمون‌ها معرفی شدند. سرانجام تشخیص‌های نواحی حساس، مغزی برحسب گروه‌ها با آزمون دقیق فیشر مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: از بین آزمون‌های مرتبط با زبان آزمون ساختن کلمات، آزمون ساخت کلمه بهترین لوکالیزاسیون ناحیه حرکتی تکلم را در لوب فرونتال تحتانی در ناحیه بروکا ایجاد کرد. تواناییfMRI در لوکالیزاسیون نواحی مرتبط با فرآیند تکلم در این مطالعه در افراد سالم 100درصد و در بیماران 85 درصد ارزیابی است. در مورد آزمون‌های حرکتی در هر دو گروه در 100درصد افراد نتیجه مناسب و قابل تفسیر به دست آمد (0/01>P-value).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد fMRIبه عنوان یک روش غیر‌تهاجمی نقشه‌برداری از مغز می‌تواند نواحی حساس مغزی مرتبط با حرکت و تکلم در زبان فارسی را مشخص کند. همچنین این روش قبل از جراحی ضایعات مغزی به ویژه ضایعاتی که نزدیک نواحی حساس مغز مثل قشر حرکتی یا نواحی مرتبط با تکلم هستند می‌تواند استفاده شود. به کارگیری نتایجFMRI در ارزیابی قبل جراحی می‌تواند میزان آسیب به نواحی حساس مغزی را کاهش داده و جراحی را در هدف خارج سازی هرچه بیشتر تومور با آسیب هرچه کمتر به نواحی سالم مغزی یاری برساند.
واژه‌های کلیدی: MRI عملکردی، قشر مغز، ارزیابی قبل از جراحی، تصویربرداری، تومور مغزی، اپیلپسی، تشنج، غیر تهاجمی، تکلم، زبان فارسی
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
رادیولوژی
دریافت: 1400/8/30 | پذیرش: 1401/4/18 | انتشار: 1401/11/26
دریافت: 1400/8/30 | پذیرش: 1401/4/18 | انتشار: 1401/11/26
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |