پژوهش در پزشکی

مهمترین هدف در پرتودرمانی‏ درمان قطعی تومور و حفظ بافت‌های سالم مجاور است. به دلیل لازم است اختلاف بین دوز تجویز شده و دوز منتقل شده به تومور کمتر از 2 درصد باشد. به منظور محاسبه دوز تومور، خروجی دستگاه پرتو درمانی برای یک میدان مرجع (2cm1010) اندازه‌گیری می‌شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی ضرورت استفاده از ضرایب پراکندگی برای تبدیل خروجی میدان مرجع به خروجی سایر میدان‌های مورد استفاده در پرتو درمانی بود. ضرایب پراکندگی کل‏، Scp، کولیماتور، Sc و فانتوم Sp، به روش اندازه‌گیری و محاسبه برای دستگاه‌های پرتو درمانی بیمارستان سیدالشهدا، (ع) اصفهان تعیین شد. Sc در فانتوم استوانه‌ای باریک ساخته شده در این تحقیق و Scp در فانتوم آب اندازه‌گیری شد. Sp از مقادیر Scp و Sc به دست آمد. صحت روش جداسازی Scp به دو قسمت Sc و Sp، برای مواردی که اندازه میدان کولیماتور با اندازه میدان فانتوم متفاوت است. با مقایسه مقادیر اندازه‌گیری و محاسبه شده Scp‏، برای میدان‌های بلوک شده ارزیابی شد. نتایج حاصل از انجام این تحقیق نشان می‌دهد در صورت عدم استفاده از ضرایب پراگندگی پرتو MV12 شتاب دهنده خطی ساترن، دوز منتقل شده به تومور از 15+ درصد (در بزرگترین میدان) تا 6- درصد (در کوچکترین میدان) با دوز تجویز شده متفاوت می‌باشد (در مورد Co60 خطا 8 درصد بود). برای محاسبه دوز در میدان‌های بلوک شده‏، صحت روش جداسازی Scp به Sc برای میدان کولیماتور و Sp برای میدان فانتوم تأیید شد (حداکثر انحراف از مقادیر تجربی 3/1 درصد بود). در روش استفاده از میدان فانتوم برای انتخاب Scp‏، دوز تومور از 4/2 درصد (برای بلوک 27 درصد) تا 8/7 درصد (برای بلوک 90 درصد) بیشتر از دوز تجویز شده برای پرتو MV12 بود (خطا با افزایش بلوک و نزدیک شدن بلوک به مرکز میدان افزایش می‌یابد).