دانشیار بخش چشم پزشکی باشگاه ملی ایران .
چکیده: (29689 مشاهده)
ترکیبات مختلف کورتیزون بعنوان داروهای ضد التهانی در بیماریهای مختلف چشم مصرف میشود و تا قبل از اینکه این داروها بصور مصنوعی ساخته شوند، تزریق پروتئینهای خارجی و پاراسنتز اطاق قدامی سبب ازدیاد غاظت این مواد در خون و در مایعات موجود در چشم میشدند. A.C.T.H. خود بخود اثر ضد التهابی ندارد بلکه با تحریک کورتکس سورنال باعث ازدیاد ترشح کورتیکواستروئیدها میشود. بنابراین استعمال موضعی آن در چشم و همینطور خوراکی آن ( چون در شیره معده از بین میرود) بی اثر است. ترکیبات کورتیزون میتوانند بعنوان عامل ضد التهاب چه بطور موضعی و چه بطور سیستمیک مصرف شوند. ترکیبات جدید کورتیکواستروئید مثل دکامتازون، پردنیزون، پردنیزولون که اثر آنها ۵ تا ۱۰ بار قویتر از کورتیزون است و در نتیجه با تجویز مقدار کمتر از اثر مطلوب بدست میآید. اثر ضد التهابی دکامتازون تا حدود ۵۰ بار از کورتیزون بیشتر است.
هرگاه بیماری تحت درمان با استروئید بوده و احتیاج بعمل جراحی داشته باشد، باید دارو را قطع و یک هفته بعد از عمل مجدداً شروع کرد و در صورت عدم این کار بهتر است برداشتن ستورها را بتعویق انداخت. نفوذ ترکیبات کورتیکواستروئید بداخل نسوج چشم با آزمایشات مختلف روی حیوانات تجربه گردیده و دریافتهاند که غلظت آن در قرنیه و زلالیه از قسمتهای دیگر بیشتر بوده است، از ترکیبات کورتیزون ترکیب استات قابل حل در چربی غلظت کافی در زلالیه ایجاد میکند. و بعد از سه روز مصرف بحداکثر میرسد و همین غاظت در تزریق زیر ملتحمه زودتر بدست میآید. مدت اثر آن حداکثر تا ۲۴ ساعت است. بنابراین ضایعات قست قدامی چشم را میتوان با تجویز کورتیزون موضعی بشکل قطره یا پماد یا تزریق زیر ملتحمه و یا تجویز عمومی درمان کرد و در ضایعات خلفی چشم بهتر است کورتیزون از راه عمومی و یا زیر ملتحمهای تجویز گردد. مقدار، مدت و نوع داروی انتخاب شده بستگی به شدت و محل ضایعه دارد. در مواقعی که خطر از بین رفتن بینایی وجود دارد بهتر است دارو بطور عمومی و با دوز زیاد مصرف شود. ترکیبات کورتیزون در تمام بیماریهای آلرژیک چشم و برای التهابات غیر چرکی بخصوص اووئیت و کم کردن اسکارهای قرنیه و در بیماریهای عمومی که ضایعات چشمی نیز دارند مثل سارکوئیدوز، تامپورال آرتریت، اسکلرومالاسی پرفران، کراتیت انترستیسیل و هرپس زوستر مصرف میشوند و بسیار موثرند. بعد از اعمال جراحی مثل عمل کاتاراکت ، پیوند قرنیه، عملهای گلوکوم، دکولمان رتبن بعنوان عامل ضد التهابی و جلوگیری از چسبندگیهای مختلف، مصرف ترکیبات کورتیزون موثر است.
عوارض استعمال استروئیدها شامل عوارض موضعی که معمولا در اثر استعمال موضعی آن ایجاد میشود شامل تشدید عفونتها و فعال شدن کانونهای چرکی، اثرات بسیار بد و شدید آن در ضایعات هرپس سمبلکس که مادامی که قرنیه زخم است اگر مصرف شود باعث سوراخ شدن قرنیه میشود و در سایر عفونتهای ویروسی نیز باعث فعال شدن عفونت میگردد. پیدایش ضایعات قارچی در اثر استعمال مداوم و تشدید عفونتهای باکتریال فعال شدن کانونهای سلی نیز از عوارض استعمال موضعی استروئیدهاست.
ایجاد گلوکوم بخصوص در اشخاصی که زمینه مساعد دارند و همینطور کاتاراکت در اثر استعمال مداوم ترکیبات استروئید بخصوص انواع قوی آن بسیار شایع است.
عوارض استعمال عمومی استروئیدها از این بحث خارج است.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
بین رشته ای ( مدیریت آموزشی، تحقیقات آموزشی، آموزش پزشکی ) دریافت: 1398/12/21 | پذیرش: 1398/12/21 | انتشار: 1398/12/21